24 ژانویه مصادف با 4 بهمن به مناسبت روز جهانی آموزش، فرصتی بود تا در خصوص اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات اخیر نظام طالبان در افغانستان درباره حذف دختران از عرصه آموزش در این کشور گفتگو شود.

به گزارش اعتمادآنلاین، همزمان با این مناسبت بین المللی، نشست آسیب‌شناسی و بررسی چالش‌های فراوری زنان و دختران برای دسترسی به آموزش  در محل انجمن حامی و با حضور کارشناسان و صاحب نظران این حوزه برگزار شد.

سید علی موجانی، محقق و پژوهشگر تاریخ منطقه که یکی از سخنران های این نشست بود  به ریشه های زن ستیزی طالبان و تاثیری که طالبان می توانند بر منطقه بگذارند اشاره کرد. او با طرح این سوال که «طالبان کدامین ماموریت، نقش و مسئولیتی برای خودش قائل است؟ پاسخگویی به آن را نکته کلیدی برای بسیاری از ابهامات دانست  وگفت:

در طول تاریخ کسانی که قدرت را به دست گرفته اند ، همواره برای خود ماموریت و وظیفه ای را تعریف کرده اند اما طالبان هنوز ماموریت خود را تعریف یا آشکار نکرده است. حتی در شرایطی‌که ماموریت مبارزه با اشغال تمام شده است، مهمترین گام طالبان باید معرفی و تعریف مانیفستی از خود با اعلام آمادگی برای تدوین پیش‌نویس قانون اساسی  باشد. پس از این، جامعه جهانی با مطالعه آن متن باید بسنجد که این حکومت چگونه می خواهد و می تواند مناسبا ت خود را تنظیم کند. دنیا، منطقه و همسایگان باید بدانند که این حکومت جدید چه گفتمانی دارد و لذاست که «فقدان یک مانیفست یا قانون اساسی مدون از سوی طالبان این پیام را ابلاغ می کند که طالبان نتوانسته ثابت کند که دولتی مشارکت‌جو و مسئولیت پذیر در منطقه است.

طالبان نیروی توانمند گذشته نیست

رفتارهای این گروه کاملا با طالبان عهد اول فرق دارد، بخشی از طالبان فعلی با چندگانگی در سخن و مواضع چنین بروز می‌دهند که چندان از مرجعیت دینی خود در قندهار نیز تبعیت ندارد و حتی جمعیتی از آنان با طالبان پاکستان نیز دچار تعارض و اختلاف هستند. اگر طالبان نتواند انطباقی میان منافع افغانستان با مصالح خود ـ به ویژه در امر آموزش ـ ایجاد کند، با بحرانهای بسیار بیشتری روبرو می‌شود. طالبان در شرایط فعلی نیروی توانمند گذشته نیست و رقیب یا رقبای جدی در داخل و منطقه دارد.

آنها چون تنها خود را با مفهوم جهاد تعریف کرده اند، اگر زمین جهاد نداشته باشند دچار بحران هویت می‌شوند. لذا جمعیتی از دلبستگان بدانها  ناچارند که به گروه های افراطی‌تر ملحق شوند. در سوی دیگر؛ طالبان چون آرمان جهانی ندارد، نگاهش معطوف به داخل است. لذا دشمن جهانی ندارد اما نیاز به دشمن داشتن ناچارش می‌کند که به پیرامونش نگاه کند و از آن جا که مورد مشروعیت جهانی نیز واقع نشده، در شرایط کنونی نمی‌تواند با همسایگان نیز تعامل درخوری داشته باشد. امری که درباره پاکستان با همه معضلاتی که از ناحیه مسائل مرزی و هویتی ـ تحریک طالبان پاکستان ـ بدان دچار و مبتلا شده است، خود را معلوم و آشکار داشته است.

جهادگرانی که طالبان با عملیات انتحاری آموزش داد برای ادامه حیات و وابستگی به اندیشه طالبان خود به مبارزه نیازمندند. اینجاست که بخشی از طالبان جهاد علیه مظاهر تمدنی و  فساد برانگیز را موضوع مبارزه اعلام می‌کنند. بنابراین مسائلی چون آموزش دختران مطرح می‌شود. چرا که  به نظر می رسد قدرت مهار داعش را ندارد؛ سرعت و فرصت انطباق با منافع سرزمینی را نیافته و همچنین نتوانسته پلتفرمی را برای وارد کردن نیروهایش در ساحت جامعه ارائه کند و از این روست که  سخت با مشکل روبرو شده است.