پیام کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان آقای آنتونی گوترز به  نشست بین المللی تهران که توسط خانم فاطیا عبدال ؛ جانشین دفتر نمایندگی سازمان ملل در امور پناهندگان در ایران قرائت شد از دیگر برنامه های افتتاحیه نشست تهران بود .

در این پیام آنتونی گوترز ؛ کمیسر عالی سازمان ملل در امور پناهندگان سازمان ملل به موارد زیر اشاره داشت:

“دوستان، همانطور که اکثر شما مستحضر هستید من اخیرا ایران بودم و با خیلی از شرکای دولتی و غیر دولتی (سازمان های مردم نهاد) ملاقات کردم. همواره تحت تاثیر میزبانی دولت ایران و مردم ایران که طی این سالیان متمادی از میلیونها پناهنده افغان که یکی از طولانی مدت ترین و بزرگترین جمعیت های پناهنده در دنیا می باشند، قرار گرفتم.

   اگرچه حدود 5.8 میلیون پناهنده افغان ( که تقریبا می شود یک چهارم جمعیت افغانستان) از سال 2002 تا بحال به افغانستان باز گشته اند، اما هنوز 2.5 میلیون افغان در سطح دنیا می باشند. از این تعداد بیش از 2.4 میلیون نفر آنها در حال حاضر توسط کشورهای همسایه یعنی ایران (840.000) و پاکستان (1.6 میلیون) میزبانی می شوند و این علاوه برحدود 2 میلیون افغانی هستند که به طور غیر قانونی ساکن این دو کشورمی باشند.

با توجه به انتخابات 16 فروردین ماه 1393 در افغانستان، پیچیدگی ها و مشکلات اقتصادی موجود و چالش های اجتماعی و بشری، سال 2014 سال بسیار مهمی برای تغییرات و تحولات افغانستان می باشد و ما بر این باوریم که تماتی این چالشها ممکن است تاثیرات بسزایی بر چشم انداز صلح ، امنیت و توسعه افغانستان داشته باشند. لذا یافتن راه حل برای وضعیت افغانستان یکی از اولویت های کمیساریا می باشد که با اجرایی کردن فرآیند منطقه ای راه حل های راهبردی که طی کنفرانسی در سال 2012 در ژنو تصویب گردید، تحقق خواهد یافت. هدف این فرایند استوار شدن وضعیت جمعیت افغانستان از طریق سرمایه گذاری در برنامه های بازگشت و ادغام پایدار با حمایت جدی جامعه بین المللی می باشد.

سال 2014 همچنین سومین سال فرآیند راه حل های راهبردی برای پناهندگان افغان می باشد. در هر یک از سه کشور ایران ؛ افغانستان و پاکستان  کمیته های ملی راهبری برای عملیاتی کردن این برنامه دایر می باشند و با حمایت کمیساریا، باعث پیشبرد مجموعه پروژه ها شدند که به منظور معرفی نیازهای پناهندگان و جامعه میزبان گردیده اند. این  مجموعه ها که ضمن اشاره به موارد دیگر ، بواسطه آموزش و تعلیمات فنی بیشتر بر توانمندسازی جوانان تاکید دارند، برای سه دولت مربوطه ، کمیساریا و سایر سازمانهای شرکت کننده مبنای مرجع اطلاع رسانی می باشند تا جامعه بین المللی را متعهد به حمایت از نتایج و پیامد های این فرایند نمایند. طی سفر اخیر من به ایران افتخار این را داشتم که مجموعه پروژه هایی که برای حمایت از پناهندگان در ایران پیش بینی شده اند ، بخصوص در زمینه های آموزش و معیشت ، را ارائه نمایم. سازمان های مردم نهاد ملی و بین المللی ؛ هر دو شرکای مهمی برای اجرایی نمودن فرآیند راه حل های راهبری برای پناهندگان افغان می باشند. تعداد 9 سازمان مردم نهاد از اعضاء مجموعه  پروژه های این فرایند می باشند که در بین آنها برخی مانند حامی گفتگو ها را در این نشست هدایت خواهند نمود.

افتخار دارم تا به اطلاع برسانم که این سند راه هم در سطح بین المللی و هم در سطح ملی به عنوان سندی منطقه ای که هم به نیاز های پناهندگان افغان و هم به ارائه راه حل می پردازد ، به رسمیت می شناسند.

مسلما افغانستان نیاز به پشتیبانی مستمر و جدی جامعه بین الملل دارد تا بتواند از بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغان حمایت کند و به آنها کمک کند تا زندگی خود را از نو بسازند. پشتیبانی و حمایت از دو کشور میزبان ایران و پاکستان نیز بسیار حائز اهمیت است. همزمان دولت های جمهوری اسلامی ایران و پاکستان سیاست های پیشرفته ای برای حفظ فضای پناهندگی برای پناهندگان افغان در کشورهای خود دارند و از هر دو دولت بایستی از این بابت قدردانی و تشکر شود. همچنین در جمهوری اسلامی ایران ، دولت به پناهندگان امکان دسترسی به خدمات آموزشی ، معیشتی و خدمات بیمه درمانی را    می دهد. در حال حاضر 300،000 پناهنده در مدارس دولتی مشغول تحصیل می باشند و میزان سواد در بین کودکان افغان طی سه دهه اخیر از 6% به 60% افزایش یافته است. همچنین دولت ایران طرح جامع شناسایی را برای افغان های بدون مدرک راه اندازی کرد و به آنها امکان اقامت موقت با ارائه اجازه اقامت قابل تمدید در پاسپورتهایشان  را فراهم کرد. با این مدرک ایشان می توانند برای اخذ اجازه کار موقت نیز اقدام نمایند.

با توجه به اینکه 97% از پناهندگان مقیم ایران در سطح شهرها ساکن می باشند، دسترسی به پناهندگان از چالشهای مهم است.

کمیساریا جهت ارائه خدمات حمایتی ، کمک و راه حل به تعداد بسیار عظیم آوارگان که امروزه در سطح جهان وجود دارند، مشارکت را یک امر حیاتی می داند.علاوه بر دولت ها شرکای ما شامل سایر آژانسهای سازمان ملل و سازمانهای مردم نهاد   می باشند که تخصص و دانش آنها برای دستیابی به اهداف کمیساریا بسیار مهم است.

در آخر اشاره دارم به “اجلاس سالیانه کمیساریا با سازمان های مردم نهاد”، که از ایران هم در آن شرکت می کنند که همواره محل مهمی برای بحثها و مشاوره های عمیق و همکاری بر روی موارد مشترک می باشد. “گفتگو های ساختار یافته”  با سازمان های مردم نهاد و با صلیب سرخ را که من در سال 2012 راه اندازی کردم نیز منتهی به پیشنهادات و نظریه های مشترکی گردید که کار ما را با یکدیگر و در چهارچوب “قوائد مشارکت”  تقویت کند. سمپوزیومی که شما امروز در آن شرکت دارید نیز قدمی بسیار موثر در این راه می باشد و برایتان آرزوی گفتگویی مثمر ثمر دارم. با تشکر و به امید جلسه ای موفق. “