گزارش نشست منطقه ای
” سازمانهای غیر دولتی برای بررسی فرصت ها و چالشهای فراروی پناهندگان و بازگشت کنندگان افغان “
تهران / 22 و 23 فروردین 1392
بیش از 30 سال از آغاز موج پناهندگی و مهاجرت از افغانستان به خارج از مرزهای این کشور می گذرد و امروز افغانستان دارای بیشترین تعداد پناهنده و مهاجر در سایر کشورهای دنیا می باشد و این در حالی است که بعد از تغییر نظام سیاسی در افغانستان از سال 2002 و با وجود مشارکت حداکثری جامعه بین المللی در مسیر بازسازی همه جانبه این کشور ؛ هنوز موانع بسیار جدی و تعیین کننده ای بر سر راه توسعه یافتگی این کشور و بالتبخ بازگشت پایدار میلیونها شهروند افغان به خانه و شهر خود با طیب خاطر و آرامش کامل است .
و از سویی دیگر تغییر دائمی شرایط منطقه ای و بین المللی نیز خود عاملی است برای تغییر جایگاه و اولویت توجه به افغانستان و نیز میلیونها پناهنده افغان که بدون هر گونه امیدی در بهبود وضعیت کشورشان در وضعیت ناپایدار و نگران کننده در سایر کشورهای دنیا و از جمله ایران و پاکستان به سر می برند . وضعیتی که ضرورت دارد تا بهبود نسبی شرایط اولیه در افغانستان و آمادگی این کشور برای بازگشت داوطلبانه و پایدار شهروندان بی شمارش که در اقصی دنیا به صورت پناهنده به سر می برند ؛ کماکان از مرکز توجه کمک های بین المللی خارج نگردد و در عین حال تا رسیدن به وضعیت ایده آل ؛ مسئولیت همه جانبه جامعه جهانی برای کمک به کشورهای میزبان منطقه که علیرغم تمام محدودیت های اقتصادی و اجتماعی ؛ میزبانی میلیونها پناهنده افغان را بیش از 3 دهه بر عهده داشته اند مورد تاکید مجدد قرار گیرد .
در همین راستا نخستین نشست منطقه ای سازمانهای غیر دولتی و بین المللی فعال در حوزه پناهندگان از ایران ؛ پاکستان و افغانستان در روزهای 22 و 23 فروردین سالجاری و در تهران برگزار گردید .
فاطمه اشرفی رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده ( حامی ) که برگزار کننده و میزبان این نشست در ایران بوده است در پاسخ به مهمترین اهداف اجرای این برنامه می گوید :
بعد از 30 سال از حضور پناهندگان و مهاجرین افغان در ایران و سایر کشورهای منطقه و تبعات اجتناب ناپذیر این حضور درازمدت که از جنبه های گوناگون اجتماعی ؛ فرهنگی ؛ اجتماعی و حتی سیاسی قابل بررسی و تحقیق است برای اولین بار این فرصت فراهم شد تا سازمانهای غیر دولتی محلی و بین المللی که در کشورهای منطقه از جمله افغانستان ؛ ایران و پاکستان در حوزه پناهندگان و مهاجرین افغان و نیز بازگشت کنندگان به افغانستان فعالیت می نمایند گرد هم آیند تا زمینه مبادله اطلاعات ؛ تجربیات و نیز توسعه ارتباطات منطقه ای برای همکاریهای موثر تر در مسیر بهبود وضعیت زندگی پناهندگان در کشورهای میزبان و نیز تسهیل زمینه های بازگشت پایدار و شرافتمندانه پناهندگان و مهاجرین افغان به کشورشان فراهم آید .
در این نشست همچنین سازمانهای غیر دولتی شرکت کننده از کشورهای منطقه این امکان را یافتند تا برنامه های کشوری مربوط به فرصت ها و چالشهای فراروی پناهندگان و نیز بازگشت کنندگان افغان را ارائه و به بررسی نقاط ضعف و قوت آن بپردارند .
در پایان این نشست ؛ شرکت کنندگان با ارائه بیانیه ای ؛ افزایش همکاریهای منطقه ای و تشکیل شبکه ارتباطی میان سازمانهای غیر دولتی داخلی و بین المللی فعال در منطقه را زمینه ای برای پیشبرد برنامه ها و راهبرد های محلی برای ایجاد تغییرات مثبت در وضعیت پناهندگان و بازگشت کنندگان افغان به کشورشان دانستند .
در عین حال که ورود به موضوع پناهندگان و مهاجرین افغان که قدمتی بیش از سه دهه را به خود اختصاص داده است ؛ مستلزم در نظر گرفتن تمام جوانب اجتماعی ؛ فرهنگی و اقتصادی به این پدیده انسانی می باشد که تعریف و ارائه برنامه های هدفمند برای افزایش توانمند یهای فردی و اجتماعی جوانان پناهنده افغان در کشورهای میزبان به منظور آماده سازی آنها برای مشارکت حداکثری در توسعه اجتماعی و سیاسی کشورشان افغانستان از ضرورت های اجتناب ناپذیر است .
ضمن اینکه افزایش سهم مشارکت جامعه بین المللی در موضوع پناهندگان و کمک به کشورهای میزبان که در سخت ترین ایام میزبان جمعیت میلیونی پناهندگان و مهاجرین افغان در کشورهای خود بوده اند نیز مورد تاکید قرار گرفت . موضوعی که متاسفانه به دلیل بروز سایر بحران های منطقه ای و بین المللی از نقطه توجه کمک های بشر دوستانه بین المللی خارج شده و محدودیتهای اقتصادی و سیاسی جامعه بین المللی بر برخی کشورهای میزبان از جمله ایران ؛ مانعی برای دسترسی مناسب جامعه پناهندگان مقیم کشور از خدمات اجتماعی ضروری را فراهم آورده است .
این نشست با حضور بیش از 40 سازمان غیر دولتی ؛ بین المللی ؛ دولتی و آژانسهای سازمان ملل در ایران و کشورهای منطقه از جمله افغانستان ؛ ایران و پاکستان برگزار شد .