گروه جامعه ــ مسئول انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده عملکرد ایران را در رفتار با مهاجران غیر قابل مقایسه با سایر کشورها بیان کرد و گفت: تاکنون سیاستهای ایران در مهاجرپذیری مبتنی بر حسن برادری اسلامی و با رویکرد اخلاقی بوده است.
فاطمه اشرفی، مسئول انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده، در گفت‌وگو ایکنا؛ با اشاره به اینکه امروز ۲۰ ژوئن روز جهانی پناهندگان است، در خصوص جایگاه ایران در مهاجرپذیری، گفت: تا قبل از بحران سوریه، ایران بعد از پاکستان دومین کشور پناهنده‌پذیر در جهان بود، اما با توجه به تغییرات منطقه‌ای و سیاسی و جنگها، اکنون رتبه چهارم جهان را از نظر تعداد رسمی پناهندگان داریم؛ ولی اگر جمعیت غیررسمی مهاجر را در نظر بگیریم شاید همچنان در رده اول باشیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سیاست ایران مهاجرپذیری است یا اینکه با توجه به شرایط منطقه مجبور است اجازه ورود به مهاجران را بدهد، گفت: سیاستهای کشورهای اروپایی و توسعه یافته مبتنی بر منطق سرمایهداری و در راستای برنامه اشتغالی آنهاست. ریشههای پناهندهپذیری در کشورهای توسعه‌یافته به بعد از دهه ۱۹۳۰ و پس از بحران اقتصادی اروپا و آمریکا بازمی‌گردد که ضرورت جذب نیروهای جدید در این کشورها احساس شد و این سیاست بعد از جنگهای جهانی اول و دوم تشدید شد.
این فعال اجتماعی به قوانین دقیق و چارچوبی که این کشورها در حال حاضر برای پذیرش مهاجران در نظر گرفته‌اند اشاره کرد و گفت: بسیاری از مواقع شاهد هستیم اولویتهای حقوق بشری تحت‌الشعاع منافع و مصالح این کشورها قرار می‌گیرد. اکنون سیاستها و کنترلها به شدت افزایش یافته و آماری که این کشورها رسماً به عنوان پناهنده می‌پذیرند طبق استانداردهای اجتماعی‌شان است. حتی مسائل حقوق بشری به اولویت دسته چندمی آنها تبدیل شده و امنیت سرزمینی برای آنها به اولویتی جدی تبدیل شده است.
اشرفی در خصوص سیاست و اصول مهاجرپذیری در ایران گفت: پس از پیروزی انقلاب و همزمان با تحولات داخلی افغانستان و اشغال این کشور از سوی نیروهای اتحاد جماهیر شوروی، جمعیت قابل توجهی از مردم افغانستان به ایران و پاکستان مهاجرت کردند و با وجود تمام محدودیتهای سیاسی، بین‌المللی، اقتصادی و شرایط جنگ تحمیلی، ایران مرزهای خود را باز کرد و اجازه ورود میلیونی مهاجران از افغانستان و بعدها از عراق را داد.
پاکستان ۱۰ تا ۱۵ برابر ایران کمک بین‌المللی دریافت می‌کند
وی ادامه داد: سیاستهای ایران در مهاجرپذیری تاکنون مبتنی بر حسن برادری اسلامی و با رویکرد اخلاقی بوده است. البته سهم مشارکت بین‌المللی برای اداره این جمعیت پناهنده و مهاجر در مقایسه با کمکی که به سایر کشورها می‌شود گاهی حتی به صفر می‌رسد. حتی زمانی که شرایط جهانی تا این حد وخیم نبود و پاکستان و ایران اولین و دومین کشور پناهنده‌پذیر بودند، سهم پاکستان از کمکهای بین‌المللی قابل مقایسه با ایران نبود و پاکستان ۱۰ تا ۱۵ برابر بیش از ایران از کمکهای بین‌المللی برای پناهندهپذیری بهره‌مند می‌شد و این روند همچنان ادامه دارد.
اشرفی تصریح کرد: در مقایسه با هزینه‌هایی که برای پناهندگان در ایران انجام می‌شود، کمکهای جهانی قابل ملاحظه نیست. اگر فقط زینه تحصیل ۴۷۳ هزار دانش‌آموز افغانستانی و عراقی را در یک سال تحصیلی با سرانه تحصیل هر کودک ۵۰۰ دلار محاسبه کنیم، هزینه‌ای بیش از ۲۳۰ میلیون دلار در یک سال به هزینه‌های آموزشی ما تحمیل می‌شود، در حالی که سهم منابع بین‌المللی در این مسئله حدود پنج میلیون دلار است.
وی در پاسخ به این سؤال که مسائل سیاسی و تحریمها دلیل کمکهای کم بین‌المللی است؟ گفت: از ابتدای انقلاب تاکنون تحت فشارهای سیاسی بوده‌ایم و این فشارها ادامه دارد و حجم کمکهای بین‌المللی در مقایسه با میزان پناهندگان بسیار کاهش یافته است.
مسئول انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده در خصوص جمعیت حقیقی پناهندگان ایران گفت: اکنون جمعیت رسمی پناهندگان در ایران ۹۷۹ هزار و ۴۱۰ هزار نفر است. این افراد در کنار یک و نیم میلیون نفر افرادی هستند که با پاسپورت در ایران زندگی می‌کنند و جمعیتی در همین حدود نیز بدون هیچ گونه مدرکی در ایران پناهنده‌اند که تأمین خدمات اجتماعی برای این جمعیت برعهده دولت است.
چگونگی وضعیت مهاجران در ایران
وی درباره وضعیت مهاجران به ایران در مقایسه با مهاجران سایر کشورها، گفت: این مسئله نسبی است و هیچ گاه نمی‌توانیم به صورت مطلق از خوب یا بد بودن صحبت کنیم و ایران را از نظر تعداد مهاجران، درآمد و سرانه تولید داخلی و حتی مسائل و مشکلات سیاسی و اجتماعی با سایر کشورها مقایسه کنیم.
اشرفی ادامه داد: کشورهای توسعه‌یافته از جمعیت کم و سرانه درآمد بسیار بالا برخوردارند و میزان جذب سالیانه مهاجران آنها دو یا سه رقمی است. از سوی دیگر اگر مهاجرانی بخواهند غیرقانونی وارد این کشورها شوند، سالها در کمپهای پناهندگان نگهداری می‌شوند و بعد از گذشتن از فیلترهای مختلف، احتمال پذیرفته شدن آنها ۵۰ درصد است و اگر ورود فرد به کشور مقصد رد شود، فرد پناهنده را به راحتی به کشور خودش بازمی‌گردانند، در حالی که این رفتار با عملکرد ایران قابل مقایسه نیست.
وی با اشاره به اینکه اکنون ایران دچار مشکلات اقتصادی شدید و مشکلات اجتماعی ناشی از فقر است و با چالشهای مختلفی از قبیل دسترسی کودکان به تحصیل، افزایش نرخ طلاق، کاهش نرخ ازدواج و … نیز مواجه است، اظهار کرد: در این شرایط نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که دولت از سهم محدود خود توزیع مناسب و بهینه‌ای را به مهاجران، به خصوص افرادی که به صورت غیرقانونی در ایران حضور دارند، اختصاص دهد.
منبع: خبرگزاری ایکنا