روز جهانی زنان مصادف با هشتم مارس دربرهه­ ای  آغاز می­شود که زنان بسیاری در جهان با بحران های انسانی فراگیری روبرو هستند.  زنان پناهنده، مهاجر و بی­جاشدگان در مناطق تحت درگیری به همراه فرزندانشان در معرض آسیب و خطرات جدی قرار دارند. زنان شایسته جهانی برابر، سرشار از عدالت و عاری از و خشونت، هستند. آنان خواستارآینده ای پایدار، صلح آمیز، با حقوق و فرصت های برابر برای همه می­باشند. زنان، پیشتاز جنبش های متنوع و فراگیر برای  تحقق عدالت اجتماعی، تغییر اقلیم و برابری در تمام نقاط جهان هستند.

امسال ، موضوع روز جهانی زن (8 مارس) ، نقش زنان در رهبری در دستیابی به آینده برابر در جهان است. سازمان ملل متحد، این شعار را برای  تجلیل از تلاش های گسترده زنان و دختران در سراسر جهان برای  شکل گیری آینده  بهتر، انتخاب کرده است. مبارزه ای که در کنار مبارزه با کویید 19، موقعیت زنان را آسیب­پذیر تر کرده است.مشارکت و رهبری کامل و اثر­بخش زنان در همه زمینه های زندگی، پیشرفت برای همه است.

گزارش اخیر دبیرکل سازمان ملل متحد نشان داده شده است ، زنان هنوز در زندگی عمومی ودر  تصمیم ­گیری­ ها  کمتر حضور دارند. زنان، تنها در 22 کشور رئیس در رده رهبری و مدیریت کشور هستند و تنها 24.9 درصد از نمایندگان مجالس ملی دنیا را زنان تشکیل می­دهند. با نرخ فعلی پیشرفت ، برابری  و عدالت جنسیتی،  130 سال دیگر به طول خواهد انجامید. همچنین، زنان زیر 30 سال کمتر از 1 درصد نمایندگان مجلس در سراسر جهان هستند.

نگاهی بر برخی از  مسائل زنان برای سال 2021:

1-زنان در صف مقدم مبارزه با کویید 19

در آستانه روز جهانی زنان باید یادآور شد زنان در سال گذشته به عنوان کادر مراقب های بهداشتی و درمان در  خط مقدم مبارزه با کویید 19 بوده اند. کارکنان بهداشت، دانشمندان ، پزشکان شبانه­ روز تلاش خستگی­ ناپذیر داشته­ا ند، با این حال در سطح جهان 11 درصد حقوق کمتری نسبت به همتایان مرد خود دریافت می کنند. تجزیه و تحلیل های سازمان ملل متحد نشان می­دهد که در  تیم های خدمات و بهداشت و درمان در مبارزه با بحران کرونا،  از 87 کشور،  فقط 3.5 درصد آنها شاخص­های عدالت و برابری جنسیتی را رعایت می­کنند.بسیاری از  کارآمدترین و بهترین تلاش­ها در بحران کرونا از سوی زنان  هدایت می شوند.

2- حمایت ویژه از زنان و دختران

زنان و دختران پناهنده در منطقه همچنان از نقض جدی حقوق بشر ، از جمله خشونت جنسی و جنسیتی و عدم دسترسی به عدالت ، نبود حمایت حقوقی کافی رنج می برند. آنها تحت تأثیر COVID-19 قرار دارند. میزان خشونت مبتنی بر جنسیت در سال 2020 ، به ویژه خشونت خانگی ، به دلیل قرنطینه افزایش یافته­ا ست. موارد ازدواج اجباری و کودک­همسری و خودکشی نیز افزایش یافته است. زنان و دختران در معرض خطرات استثمار جنسی و سایر اشکال قاچاق قرار دارند. زنان و دختران پناهنده بارها نشان داده اند که آنها منفعل نیستند – آنها اغلب اولین پاسخ دهندگان به نیازهای جوامع خود هستند.

دولت­ها و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل باید زنان و دختران پناهنده را در در درجه اولویت ها و خطر آسیب­پذیری قرار دهند اجرای یک رویکرد حساس به جنسیت در پاسخ به همه گیری ضروری است.

3-پناهندگان، مهاجران و بی­جاشدگان زنان در معرض تهدید

در سرتاسر جهان، زنان پناهندگان، مهاجران و بی­جاشدگان زنان در وضعیت بد انسانی قرار دارند، با گذشت یک سال از بحران کرونا و متوقف شدن برخی پروژه های بشر دوستانه، زنان آسیب­پذیر، با رنجی طولانی مدت و جدی روبرو بوده اند. در افعانستان، اوضاع بشردوستانه و حفاظت از زنان و کودکان، در حال بدتر شدن است،  راه حل های ماندگاری نیز برای افغانستان بحران زده در پیش­روی دولت ها و جامعه جهانی نیست. در حال حاضر تقریبا 4.8 میلیون نفر در داخل افغانستان آواره شده اند. [2]

با تعطیلی مداوم ، پناهندگان نه تنها خطر گسترش ویروس بلکه همچنین از عدم خدمات بهداشتی کافی در جوامع شکننده خود، روبرو می شوند. طبق گزارش  آژانس امداد و آثار ملل متحد (UNRWA) ، میزان مرگ و میر ناشی از COVID-19 در میان پناهندگان فلسطینی سه برابر جمعیت عمومی این کشور است و در میان پناهندگان سوری احتمالاً حتی بیشتر است. تعداد عفونت ها خصوصاً در کودکان همچنان رو به افزایش است و بار دیگر ، زنان و دختران پناهنده و آواره سنگین ترین بار بیماری همه گیر و محاصره را به دوش می کشند.

بر اساس گزارشی از کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آسیای غربی (ESCWA) ، پیامدهای منفی برای زنان پناهنده و آواره بسیار فراتر از خطر ابتلا به کرونا است و افزایش خشونت ، استثمار و سو استفاده جنسی است. این شرایط نامناسب زندگی، از جمله در  اردوگاه های شلوغ،  باعث به وجود آمدن زیرساخت های نامناسب و کمبود آب ، سرویس بهداشتی و خدمات مراقبت های بهداشتی جنسی و باروری می­شود.

اگرچه زنان پناهنده در حال حاضر از کمبود حقوق اساسی و روابط مردسالارانه در داخل خانواده ها و همچنین در داخل اردوگاه ها رنج می برند ، اما قرنطینه اوضاع اوضاع را بسیار بدتر کرده است. زنان در خانه های کوچک در اردوگاه های شلوغ و بدون فضای بیرونی و اغلب در خانواده های بزرگ زندگی می کنند. خانه هایی که باید فضایی امن برای زنان و دختران باشد ، در عوض به محیطی خشن تبدیل شده اند.

در گزارش انجمن نجده ، یک سازمان غیردولتی فلسطینی (NGO) آمده است، ( بر اساس مطالعه ای که در هفت اردوگاه پناهجویان فلسطینی در لبنان انجام شد )که به دلیل شیوع همه گیری و قرنطینه ، خشونت های جسمی ، کلامی ، جنسی ، عاطفی و مالی افزایش زیادی یافته است.

این گزارش نشان داد که دختران جوان مجبور به ازدواج اجباری و کودک همسری شده اند. تقریباً 89٪ از زنان پناهنده فلسطینی که در این نظرسنجی شرکت کرده اند ، خشونت خانگی را از طرف یکی از اعضای خانواده مرد تجربه کرده اند. علاوه بر این ، 58٪ مورد خشونت کلامی قرار گرفتند و 40٪ خشونت فیزیکی را گزارش کردند.

سخن آخر

همه­ گیری کرونا همچنین مانع دسترسی زنان به کمک و حمایت می شود. محدودیت ها  باعث ضعف ساختارها ، سازوکارهای قانونی و سیستم های محافظت قضایی شده است و  دسترسی زنان به عدالت اجتماعی را تضعیف می کند.

بنابراین دولت ها و سازمان های غیر دولتی در چنین شرایطی دولت باید تلاش بیشتری کند تا اطمینان حاصل نمایند که زنان و دختران پناهنده به کمک های حقوقی و همچنین خدمات بهداشتی و غیره دسترسی دارند. در سالروز هشتم مارس،  برنامه ها و خدمات برای زنان باید علاوه بر مشارکت زنان در رهبری و مدیریت به مسائل مهمی چون خشونت مبتنی بر جنسیت  و دیگر مشکلات زنان نیز بپردازد، در غیر این صورت ، روز جهانی زنان روز دیگری برای زنانی است که از فقر ، بی عدالتی و خشونت رنج می برند.

انجمن حامی روز جهانی زنان را به تمام انسانهایی که برای دستیابی به عدالت جنسیتی تلاش می کنند، تبریک می گوید

https://www.unwomen.org/en/news/in-focus/international-womens-day?gclid=CjwKCAiAkJKCBhAyEiwAKQBCksUOpG72cGndqq3u3B7Qgb4j-NT2J7xdLcENInDB4iPcnHBpkTNf6hoCY9cQAvD_BwE

[2] https://www.mei.edu/publications/unequal-present-and-future-covid-19-world-pandemics-impact-refugee-women-lebanon