همایش «رفع خشونت علیه زنان؛ چالش‌ها و راهكارها» روز 14 دیماه در دانشگاه شهید بهشتی با حضور معاون زنان و امور خانواده ریاست جمهوری، نماینده سازمان ملل متحد در ایران، جمعی از اساتید دانشگاه، دیگر مسئولان فرهنگی و اجتماعی کشور، حقوقدانان و وکلا برگزار شد. در این همایش ابعاد مختلف حقوقی، بین المللی و حقوق بشری، فراحقوقی (جامعه شناختی، روانشناسی و غیره) مسئله خشونت علیه زنان مورد بررسی اساتید و کارشناسان قرار گرفت.
اتحادیه سراسری کانون های وکلای دادگستری ایران، به عنوان متولی برگزاری این همایش علمی در تشریح انگیزه و دلیل اصلی برگزاری این همایش عنوان نموده است: خشونت علیه زنان یکی از چالش های مهم و عمده در مسیر توسعه ملی است که بخش بزرگی از نیروی انسانی و سرمایه های اجتماعی را درگیر می نماید. همه انسانها، شایسته برابری و صلح و آرامش و امنیت هستند و «حقوقی انسان محور» و عاری از هر نوع نگاه مبتنی بر جنسیت و بر مبنای کرامت انسانی باید ارزش های انسانی را حفظ نماید.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به تدوین «لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت» در این معاونت گفت: تدوین این لایحه به صورت کارشناسی و با یک دید همه جانبه و جامع صورت گرفته است، حتی بخش هایی از این لایحه که مربوط به کودکان بوده است با ارجاع به مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک تنظیم و بررسی شده است. از موارد مهم پیش بینی شده در این سند، پیشنهاد راه اندازی کمیته تأمین امنیت زنان و همینطور تأسیس صندوق حمایت از زنان بزه دیده است. مریم مولاوردی اظهار کرد: برای توجه به خشونت علیه زنان تنها وضع چند ماده قانونی محدود کافی نیست، بلکه نیازمند اقدامات پیشگیرانه، حفاظت از خشونت دیدگان و وظایف دستگاه های مرتبط با این موضوع به ویژه قوه قضاییه هستیم. وی افزود: از اقدامات حمایتی برای زنان قربانی خشونت ایجاد خانه های امن و خط تلفن بحران و اورژانس اجتماعی توسط سازمان بهزیستی بوده که محقق شده است.
بهمن کشاورز رئیس اتحادیه کانون های وکلای دادگستری با عنوان اینکه متأسفانه انواع خشونت علیه زنان در کشور ما وجود دارد گفت: با برگزاری این همایش امیدواریم توجه مقامات مسئول به موضوع خشونت علیه زنان جلب شود تا کمتر شاهد خودسوزی‌ها، قتل‌های به ظاهر ناموسی و امثال این مسائل ناراحت کننده باشیم.
دکتر هما داوودی دبیر علمی این همایش نیز با اشاره به وجود نوعی از خشونت پنهان در شرایط کنونی گفت: این نوع خشونت، اجازه فعالیت به زنان و مدیریت در سطوح بالا برای زنان را نمی دهد و سقف شیشه ای نماد موانع و مشکلات زنان به عنوان نوعی از خشونت پنهان است. نائب رئیس اتحادیه کانون های وکلای دادگستری ایران افزود: زمان حاضر از مفهوم سنتی خشونت و صورت کبود فاصله گرفته ایم و خشونت های کلامی، اقتصادی و رفتاری هم در برگیرنده خشونت علیه زن است.
آیت الله سید محقق داماد سخنران دیگر این همایش درباره راهکارهای رفع خشونت علیه زنان در جامعه گفت: واقعیت اینست که ما به عنوان یک کشور اسلامی که در آموزه های اسلامی خود «اخلاق» را مهمترین رسالت و پیام دین می دانیم، در انتقال مفاهیم اخلاق مداری و مهرورزی به درستی عمل نکرده ایم. استاد دانشگاه شهید بهشتی افزود: قانون؛ آخرین دواست و دوای اول، تزریق عاطفه و عشق در یک خانواده است؛ و آنچه در خانواده نقش اساسی را ایفا می کند، عشق سالاری و محبت است. من از دیدگاه تخصصی و اسلامی؛ تنها راه حل رفع خشونت علیه زنان را توجه و احساس مسئولیت همه مسئولین جامعه و کشور نسبت به این موضوع و با نگاه کرامت محور و عدالت محور می دانم. دکتر سید محقق داماد اظهار داشت: تا زمانیکه اجتهاد مبتنی بر کرامت انسانی در کشور استوار نگردد، نمیتوان با صرف اقدامات حقوقی خشونت علیه زنان را رفع کرد.
نماینده سازمان ملل متحد در ایران با بیان این كه در سراسر جهان از هر 3 زن یک نفر از خشونت‌های جنسی و جسمی رنج می‌برد، گفت: خشونت‌های جنسی و جسمی علیه زنان هیچ مرز جغرافیایی، اجتماعی و فرهنگی نمی‌شناسد. وی تأکید کرد: در اکثر مواقع این خشونت‌ها از سوی فرد یا خانواده قربانی مسکوت می‌ماند به این علت که آنها نمیخواهند مورد تبعیض در خانواده و جامعه قرار گیرند. این در حالی است كه تمامی افراد یک جامعه و مقامات مسئول در سراسر دنیا می‌توانند با به چالش کشیدن فرهنگ خشونت و تبعیض، به این سکوت و بهره کشی‌ها پایان دهند. گری لوییس در ادامه اظهار داشت: سال گذشته تمامی کشورهای دنیا با امضای آرمان‌های توسعه پایدار که آرمان پنجم این سند مربوط به رفع نابرابری ها از جمله نابرابری های جنسیتی است، متعهد شدند گزارش عملکرد و اقدامات خود را در راستای کاهش خشونت علیه زنان به سازمان ملل ارائه دهند تا به پدیده بهره‌کشی، تبعیض تفکرات غلط نسبت به زنان خاتمه داده شود.
معاون سازمان بهزیستی کل کشور نیز با اشاره به خدمات بهزیستی در جهت رفع خشونت علیه زنان در دو سطح پیشگیری و حمایت گفت: اقدامات خوبی از جمله آموزش های پیش از ازدواج، مهارت ارتباط مؤثر و گفتگو و همینطور تأسیس خانه های امن و تلفن اورژانس اجتماعی از سال 1387 صورت گرفته است. اما حضور افراد در آموزش های پیشگیرانه در سطح کشور کافی نیست و باید در این زمینه از روش «بازاریابی اجتماعی» استفاده گردد. دکتر مسعودی فرید اظهار کرد: قطعاً برای رفع کامل خشونت علیه زنان و حمایت از آنان راه ناهمواری پیش رو است؛ اما مطرح شدن چنین موضوعاتی در بستر جامعه کمک می کند تا دغدغه کارشناسان به دغدغه مسئولین کشور تبدیل شود.
زهرا نعمتی، اولین بانوی ایرانی که موفق به کسب مدال طلا در مسابقات المپیک و پاراالمپیک شده با حضور در این همایش، ضمن شرح یک واقعه که برای وی و بسیاری از زنان موفق در عرصه های ورزشی، هنری و علمی کشور رخ می دهد و به دلیل قوانین موجود نه تنها حقوق این زنان خدشه دار می شود، بلکه سرمایه های اجتماعی کشور و وجهه جهانی ایران با مخاطره روبرو می شود، از همه حقوقدانان حاضر خواست تا با هم اندیشی و یافتن راهکاری برای جلوگیری از امکان ممنوع الخروج شدن زنان توسط مردان مانع هدررفت سالها سرمایه گذاری، برنامه ریزی و افتخار آفرینی زنان شوند.
در ادامه همایش رفع خشونت علیه زنان اساتید دانشگاه از حوزه های مختلف به بررسی موضوع پرداختند:
- ضرورت آموزش مهرورزی و رعایت کرامت انسانی زنان از سنین ابتدایی و توسط نهادهای زیربط از جمله صدا و سیما و آموزش و پرورش،
- – تعیین ساز و کارهای قانونی و حقوقی متناسب با جرائم و خشونت های علیه زنان از جمله تجاز و آزار جسمی،
- – لزوم آشنایی قضات با جنبه های فراحقوقی مسائل زنان اعم از روانشناسی زنان، مسائل جامعه شناختی زنان و غیره،
- – مقابله با خشونت ساختاری در سطح کلان در جامعه برای کاهش بی عدالتی اجتماعی علیه زنان،
- -لزوم مقابله با ازدواج کودکان به عنوان یکی از بارزترین مصادیق خشونت علیه زنان و دختران،
- – تعیین ساز و کارهای حمایت از زنان خشونت دیده و قربانی،
- – استفاده از رویکردهای نوین مانند عدالت ترمیمی در پاسخ به جرائم و اصلاح مرتکبان خشونت های خانگی و خانوادگی،
- – لزوم مداخله دستگاه های حمایتی و نظارتی در سطوح مختلف و برنامه ریزی برای اقدامات پیشگیرانه وقوع انواع مختلف خشونت،
- – لزوم توجه به مسئله خشونت علیه زنان در مخاصمات مسلحانه و اطلاع رسانی و افزایش آگاهی نه تنها زنان بلکه جامعه مردان نسبت به این موضوع با تأکید بر نگاه کرامت محور و انسان محور از جمله راهکارهای ارائه شده در این همایش علمی بود.