نشست تخصصی بررسی چالشها و فرصتهای توانمندسازی زنان در خاورمیانه و شمال آفریقا؛ با حضور جمعی از مسئولین و نمایندگان سازمانهای دولتی و غیردولتی فعال در حوزهی کارآفرینی و توانمندسازی اقتصادی زنان در روز دوشنبه 14 مهر ماه 93 در محل دفتر مرکزی انجمن حامی برگزار شد. در ابتدای این جلسه، خانم اشرفی، رئیس هیات مدیره انجمن حامی، مقدمهای در ارتباط با جایگاه زنان محروم و آسیبپذیر در منطقهی خاورمیانه و شمال آفریقا و اهداف برگزاری این نشست جهت تبادل تجارب و انتقال اطلاعات اعضای نشست به یکدیگر و استفاده از فرصتهای موجود برای رسیدن به یکسری ایدهآلها و الگوهای سازنده در آینده مطرح کردند.
در گام بعدی خانم دکتر بهرامی تاش، استاد دانشگاه تورنتو و محقق مسائل اقتصادی و اجتماعی که مهمان ویژهی این نشست بودند در ارتباط با معضلات منطقه گفتند: ” یکی از معضلات اساسی که در منطقه وجود دارد و بانک توسعه آفریقا و بانک جهانی هم نسبت به آن ابراز نگرانی کردهاند، مسالهی بالابودن نرخ بیکاری است. در ایران نرخ بیکاری کل جمعیت 9درصد است که وقتی این را تفکیک جنسیت کنیم با نرخ بیکاری 18 درصدی زنان روبرو میشویم که رقم بسیار بالایی است. نرخ اشتغال در کشور ایران زیر20درصد است که در مقایسه با سایر کشورهای دنیا خیلی پایین میباشد. مسالهی دیگری که در منطقه با آن مواجه هستیم، مسالهی میزان مشارکت افراد است. در حالی که نرخ رشد GDP در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا در وضعیت بالایی به سر میبرد، میزان نرخ مشارکت خیلی از این کشورها پایین است. تفاوت نرخ اشتغال و مشارکت در بازار کار بین مردان و زنان بسیار
چشمگیر است. برای مثال آنچه در کشور مصر وجود دارد دو سه برابر بودن نرخ بیکاری و یک چهارم بودن نرخ اشتغال است. آنچه باید مورد توجه قرار بدهیم این است که باید در نظر داشته باشیم که بالابودن نرخ بیکاری و پایین بودن نرخ اشتغال ارتباط زیادی به سطح توسعه و بالارفتن GDP ندارد. کما اینکه میدانیم خیلی از کشورهایی که در منطقه هستند، GDP بالایی دارند و این بالا بودن سطح GDP بر روی مسالهی اشتغال و بیکاری تاثیری نگذاشته است. به همین دلیل نمیتوانیم تصور کنیم که دستیابی به توسعهی بیشتر الزاما باعث حل مشکل بیکاری خانمها و نرخ اشتغالشان شود. از این رو کارآفرینی خانمها یکی از مسائلی است که اهمیت زیادی دارد.” خانم بهرامی تاش در ادامه در ارتباط با راهکارهای موجود برای حل این مسائل گفت:” یکی از راهحلهای ایجاد اشتغال، حمایت از الگوی توسعهی جامع به عنوان الگویی که از افزایش نابرابریهای جنسیتی جلوگیری میکند میباشد که در این تفکر
ب
ر تاسیس شرکتها و بنگاههای کوچک(SME) تاکید میشودکه به لحاظ ساختاری اشتغال زیادی ایجاد میکنند. در مقایسه با آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین، میبینیم که در شمال آفریقا و خاورمیانه شرکتهای کوچک و بنگاههای خوداشتغالی به شدت نرخ پایینی دارند و حضور خانمها در بخش کارآفرینی خرد کمرنگ است. یکی از دلایل مفید بودن حضور خانمها در پروسهی توسعه، سبک الگوی مصرفی زنان است که به سمت مایحتاج اساسی و بهبود شرایط اصلی خانواده میل میکند.”
وی همچنین در ارتباط با معضلات کنونی مناطق محروم ایران بیان کرد:” مسالهی دیگر ورود انبوه کالاهای ارزان قیمت چینی به بازارهای محلی است که باعث شده هنر بومی از بین برود و این موضوع منجر به نارضایتی افراد بومی شده است. به همین جهت باید یک طرحی را شروع کنیم که چندمنظوره باشد، یعنی کاری که در آن هم ماهیت کار سنتی و هنری حفظ شود هم بازار محلی و بومی از بین نرود. به خصوص در شهر زاهدان که با چالشهای دیگری نیز از قبیل خشکسالی و مهاجرت روستاییان به شهر، مرزهای ناامن و غیرقابل کنترل، عدم وجود منابع درآمدی، چالشهای شیعه و سنی و بلوچ و فارس مواجه است. در همین راستا ما یک پروژهای با هدف اشتغال زایی و توانمندسازی اقتصادی و ترویج هنر ظریف زنان سیستان و بلوچستان به نام بلوچیدوزی شروع کردیم. الگویی که در این پروژه گرفته شده الگوی کارآفرینی اجتماعی، با هدف فروش اینترنتی و بازاریابی داخلی و خارجی برای کالاهای این افراد و ترجیحا توسط خودشان است. این امر میتواند از طریق شبکهسازی، توسعه ارتباطات ، درگیرکردن افراد از طریق وبلاگ و مصاحبه و… انجام شود. امیدواریم با ایجاد زیرساختها و زمینههای مناسب و انجام حمایتهای لازم، این هدف به بهترین وجه ممکن به تحقق برسد.”
در بخش پایانی نیز خانم اشرفی ضمن ابراز امیدواری در خصوص تحقق این مسائل، افزود:” با توجه به آمادگی فضای سیاسی و اجتماعی کنونی جامعه در جهت برخورد با مسائل و مشکلات موجود و همچنین به وجود آمدن فضای نسبتا امنی برای انجام فعالیتهای نهادهای اجتماعی و جامعهی مدنی، امیدواریم که بتوانیم گامی در جهت بهبود اوضاع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی مربوط به زنان مناطق محروم و حاشیهنشین و سکونتگاههای غیررسمی برداریم.”