در شماره امروز (اول خرداد 92) روزنامه دنیای اقتصاد مطلبی با عنوان “وضع آموزش کودکان پناهنده در ایران”، نوشته مدیر انجمن حامی به چاپ رسید که بخشی از آن را در ادامه می آوریم؛
با گذشت بیش از 30 سال از پناهندگی افغان‌ها در ایران، هنوز آموزش كودكان مهاجر و پناهنده افغان، با فراز و نشيب‌هاي بسياري روبه‌رو است.
.وجود هر گونه محدودیت در پذیرش دانش‌آموزان افغان در مدارس دولتی کشور در کنار فقر اقتصادي خانواده برای تامین هزینه‌های آموزش، و نیز كمبود آگاهي‌هاي عمومی و بهداشتي، در نهایت منجر به بروز چالش‌هاي فراوانی در میان جامعه افغان و ميزبان خواهد شد. نيازهايي كه عدم توجه مناسب به آنها مي‌تواند به شدت در فرآيند دسترسي كودكان پناهنده به حقوق اوليه خود تاثيرگذار باشد. از اين رو نگاهي مختصر به قوانين و مقررات داخلي مربوط به آموزش كودكان پناهنده و فراز و نشيب‌هايي كه اين موضوع در طول سال‌هاي گذشته گذرانده است به ما كمك خواهد كرد تا نسبت به يكي از موانع و چالش‌هاي آموزش براي كودكان مهاجر افغان آگاهي مناسب‌تري داشته باشيم.
• دهه اول بعد از انقلاب اسلامی در ایران را که همزمان با مهاجرت افغان‌ها به ايران در پي اشغال افغانستان توسط نيروهاي نظامي اتحاد جماهير شوروي بود، مي‌توان دوران طلايي حضور پناهندگان افغان در ايران برشمرد. حاكميت فضاي سياسي- ايدئولوژيك در كشور، تنظيم‌كننده روابط سياسي و اجتماعي ميان جامعه مهاجرين و پناهندگان با ميزبانان ايراني‌شان براساس برادري اسلامي شد؛ به گونه‌اي كه پناهندگان افغان ساكن در ايران همچون سایر شهروندان ايراني از امكان دسترسي به خدمات آموزشي، بهداشتي و اجتماعي بدون هرگونه محدودیتی برخوردار بودند.
• دهه دوم انقلاب مصادف با خاتمه جنگ ايران و عراق، حاكميت پراگماتيسم سياسي و اقتصادي در سياست‌گذاري‌هاي كشور و خروج اشغالگران روسي از افغانستان بود که مجموعا شرايط جديدي را مقابل پناهندگان افغان در ايران گشود. در این زمان سیاست‌های بازگشت به افغانستان از یک سو و مشارکت در هزینه‌های امکانات و خدمات مورد استفاده مطرح شد که نتيجه آن ايجاد برخی محدوديت‌ها براي دسترسی آموزش كودكان افغان به مدارس دولتي ايراني بود.
• در سال‌های پایانی دهه 1370، تلاش‌هاي گسترده برخي شخصيت‌هاي فرهنگي و هنري و سازمان‌هاي غيردولتي ايراني براي تغيير سياست‌هاي محدودكننده دولت براي آموزش كودكان پناهنده افغان در ایران، نتايج ارزشمندی به همراه داشت. هیات وزیران در جلسه مورخ 12/10/1380 به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و به استناد اصل 138 قانون اساسی تصویب کرد سوادآموزی مهاجرین افغان که فاقد مدارک اقامت هستند و همچنین ادامه تحصیل کودکان افغان دارای کارت اقامت که به دلیل ضرورت‌های شغلی پدران مجبور به جابه‌جایی از مکان اولیه ثبت نام شده‌اند، مجاز است.