نشست بررسی وضعیت افغانستان در دیوان کیفری بین المللی با سخنرانی محمدهادی ذاکرحسین پژوهشگر دکترای حقوق کیفری بین المللی و از كارآموزان ديوان كيفري بين المللي (ICC)، تحت عنوان “فرصتی برای عدالت خواهی قربانیان جنگ ” در تاریخ 17 آبان 95 با حضور جمعی از پژوهشگران و دانشجویان ایرانی و افغانستانی و اصحاب رسانه در انجمن حامي برگزار شد.
ذاکرحسین ضمن معرفی دیوان کیفری بین المللی به تصمیم دادستان این دیوان نسبت به رسیدگی به موضوع افغانستان و ارائه گزارشی از وضعیت افغانستان پرداخت. وی با اشاره به تاريخچه تأسیس سازمان بین المللی دیوان کیفری در جولای سال 1998 با عضویت 124 کشور تا کنون، اهم وظایف و مأموريت هاي ديوان، صلاحیت های دیوان و جرائم ذکر شده در اساسنامه ICC از جمله جرائم جنگی، جرائم علیه بشریت، تخریب مراکز فرهنگی و درمانی، تجاوز و نسل کشی را معرفی نمود و با ذکر نمونه هایی از آراء صادره از این دیوان به تشریح وضعیت افغانستان اشاره کرد. او اظهار داشت: در پرونده هایی که مورد بررسی ICC قرار می گیرد، ممکن است جرائمی که در یک منازعه بین المللی (میان دو دولت)، یا یک منازعه غیر بین المللی ( میان یک دولت و گروههای شورشی مسلح؛ یا میان گروههای شورشی) اتفاق افتاده مورد توجه باشد. بنابراین، در پرونده افغانستان جرائم جنگی یا جرائم علیه بشریت که توسط آمریکا در سالهای اخیر در افغانستان رخ داده است نیز مطرح است.
وی که در حال حاضر به عنوان کارآموز در دفتر دادستان دیوان بین المللی کیفری فعالیت دارد درباره وضعیت کشور افغانستان و امکان دادخواهی قربانیان این جنگ گفت: کشور افغانستان از سال 2003 به عضويت دیوان کیفری بين المللي درآمده است، بنابراین صلاحیت دیوان نسبت به رسیدگی به جرائم و جنایاتی که در این کشور قبل از سال 2003 اتفاق افتاده قابل تعمیم نیست. تصميم اخير ديوان براي اولويت بخشيدن به بررسي مقدماتی مسائل افغانستان فرصت مناسبي را براي ورود مختصصان ایرانی و افغانستانی و کمک به ديوان برای جمع آوري اطلاعات از قربانیان، تشکیل پرونده و در نهایت رسیدگی به آسیب های جنگی وارد شده نسبت به غیرنظامیان و احقاق حقوق قربانيان، فراهم آورده است. امیدوار هستیم در صورتیکه بررسی وضعیت افغانستان منجر به تشکیل پرونده و ورود به مرحله تحقیقات گردد، سبب دادخواهي برای قربانیان بیشمار این حوادث و منازعات پی در پی که زندگي فردي و اجتماعي آنها را تحت الشُعَاع قرار داده است، گردد.