اصولنامه تابعیت
فصل اول: تابعیت اصلیه، تابعیت اکتسابیه
حقوق تابعیت
اصل ۱ـ عموم افرادی که در افغانستان اقامت می‌کنند افغان و تبعه افغان هستند به استثنای کسانی که مدارک تابعیت آن‌ها مصرح و مصداق است و حکومت افغانستان بر مدارک تابیعت آن‌ها اعتراضی ندارد.
اصل ۲ـ عموم افرادی که از پدر و مادر تبعه افغانی در داخل و یا خارج مملکت افغانستان متولد شده اند افغان و تبعه افغان هستند.
اصل ۳ـ افرادی که به صورت لقیط در افغانستان متولد شده اند افغان هستند.
اصل ۴ـ افرادی که در افغانستان از پدر و مادر اجنبی متولد شده‌اند مشروط بر اینکه یکی از والدین آن‌ها در افغانستان متولد و متوالیا در افغانستان اقامت نموده باشند افغان و تبعه افغان هستند.
اصل ۵ـ افرادی که در افغانستان از پدر و مادر و یا از والدین تبعه خارجه متولد شده و به سن رشد رسیده و بعد از آن تماما در افغانستان سکونت اختیار کنند افغان و تبعه افغان هستند.
تبصره:
الف ـ اولاد سفرا و وزرای مختار و هیأت نمایندگان سیاسی و قونسل‌های مسلکی و هیأت رسمیه آن از تطبیق احکام اصل 4 و 5 مستثنی شمرده می‌شوند.
ب ـ سن رشد قانون تابعیت افغانی هجده سال است.
ج ـ افراد اصل 4 و 5 می توانند بعد از رسیدن رشد تمام تا یک سال تابعیت دولت پدر خود را قبول کنند به شرطی که با درخواست نامه خود تصدیق دولت پدر خودشان را راجع به اینکه آن‌ها را تبعه خود می شناسد ضمیمه کرده باشند.
اصل ۶ ـ افرادی که از ممالک خارجه در مملکت افغانستان آمده و در مدت اقامت خویش تابعیت اصلیه خود را پوشیده و در افغانستان با او معامله تبعه افغانی شده و در خاک افغانستان املاکی که مخصوص افغان‌ها است خریده و مالک مال مواشی باشند و یا معاملات تجارت و زراعت دارند افغان و تبعه افغان هستند.
اصل ۷ـ اتباع خارجه اگر در مدت پنج سال به خدمت حکومت افغانستان در خارج بوده و یا در منافع عامه افغانی مساعدت و اعانت لایقه کرده باشند به شرط تقدیم درخواست تابعیت بلارعایت میعاد اقامت اصل 9 افغان و تبعه افغان قبول و محسوب می‌شوند.
اصل ۸ ـ اتباع خارجه که شرط مدت اقامت اصل 9 را پور نکرده اگر حکومت افغانستان استثناءا او را به تابعیت افغانی قبول می‌کند افغان و تبعه افغان محسوب می‌شود.
اصل ۹ـ افرادی که مدت پنج سال متوالی و یا متناوب در افغانستان اقامت می‌کند به شرطی که به سن رشد تمام رسیده و مرتکب جنحه مهم و یا جنایات نشده باشند در صورت تقدیم درخواست تابعیت، افغان و تبعه افغان قبول و محسوب می‌شوند.
اصل ۱۰ـ افرادی که تابعیت افغان را تحصیل کرده‌اند خانم و اولادشان نیز تبعه افغان محسوب می‌شوند، اگر اولاد سفیر پس از به سر رسیدن به سن رشد تمام در مدت یک سال در خواست تحریری قبول تابعیت سابق پدر خود را به وزارت خارجه تقدیم کنند تبعه افغان شناخته نخواهند شد.
تبصره:
تاثیر تابعیت پدر در حق اولاد کبیر او که در تاریخ درخواست نامه پدر به عمر رشد تمام رسیده اثر بخش نیست.
اصل ۱۱ـ زن بتعه افغانی که حسب مجوزات شرعی با تبعه خارجه ازدواج کند تبعه افغانی شناخته نمی‌شود اما عند الفراق قطعی (طلاق) و یا فوت شوهر به شرط ارائه سند تصدیق فراق و یا فوت شوهر، افغان و تبعه افغان است.
تبصره:
زن تبعه افغانی که با تبعه خارجه ازدواج می‌کند در افغانستان حق استملاک نداشته، اموال غیر منقوله خود را بالای تبعه افغانی فروخته و قیمت آن را اخذ می‌تواند.
اصل ۱۲ـ زن تبعه خارجه که با تبعه افغانی ازدواج می‌کند افغان و تبعه افغان محسوب می‌شود. اگر زن بیوه و یا مطلقه تبعه خارجه که با تبعه افغان ازدواج می‌کند از شوهر سابقه اتباع خارجه اولاد داشته باشد افغان و تبعه افغان محسوب می‌شود. مگر بعد از رسیدن به سن رشد در مدت شش ماه استدعای قبول تابیعت دولت پدر را نماید از تابعیت افغان خارج خواهد شد. اگر زن به سبب جدایی و یا فوت شوهر افغانی به تابعیت اصلیه عودت می کند به شرط تقدیم درخواست به وزارت خارجه از تابعیت افغانی خارج و اولاد پدر متبوع افغان تا به سن رشد نرسیده، افغان و تبعه افغان است. هرگاه این خانم دارایی غیر منقول در افغانستان دارد و یا به وراثت مستحق شود بالای تبعه افغان فروخته می‌تواند و اگر از تاریخ حکم خروج الی یک سال فروخته نتوانست به توسط حکومت فروخته، پول قیمت آن برایش تأدیه خواهد شد.
تبصره:
احکام اصل (11ـ12) اصولنامه هذا راجع به حقوق و دارایی اتباع دولی تطبیق می‌شود که آن‌ها این حقوق را برای اتباع افغانی داده باشند.
اصل ۱۳ـ هرگاه از اتباع افغانستان خود و یا پدرشان نظر به بعضی مجبوریت‌های معقول تبدیل تابیعت كرده باشند و بخواهند كه به تابعيت اصلیه خود رجوع کنند عندالوصول درخواست نامه به تابعیت افغانی قبول می‌شود.
اصل ۱۴ـ اشخاصی که تابعیت افغانستان را استدعا دارند می‌باید در ورق مخصوص تابعیت مستدعی شده بذریعه سفارت خانه‌ها و قونسل خانه و مدیریت های خارجه و حکام ولایات و یا مستقیما به وزارت امور خارجه بفرستند مشروط بر اینکه حاوی مفاد ذیل باشد:
الف ـ اسم و شهرت خود و پدر و فامیل.
ب ـ اسامی خانم و اولاد و احفادیکه تحت کفالت او باشند.
ج ـ تفصیل موجبات ترک تابعیت و اقامت قدیم و عزم و اراده او.
د ـ حتی الامکان ارائه اسناد و دلائلی که مبنی بر هویت و شخصیت او باشد.
ه ـ تفصیل ثروت و شغل معینی که برای تأمین معاش او لازم است.
و ـ در صورت امکان فوتویش و یا تحریری چهره اش.
ز ـ اعتراف‌نامه یک مصدق و یا یک سند رسمی بر عدم جنایت در مدت تابعیت وی.
تبصره:
الف: وزارت خارجه، مدیریت خارجه، حکام مکلف می‌باشند که لدی الوصول درخواست نامه به شخص مستدعی رسید بدهند. در باب بعضی مستدعیانی که در افغانستان میعاد اقامت احکام اصل (9) اصولنامه هذا را پور می‌نمایند برای پولیس محل به جهت اعطای اجازه اقامت اطلاع بدهد.
ب: درباره اقامت تحصیل کنندگان تابعیت احکام اصل (8) اصولنامه ویزه مرعی گردیده و اما محصول اقامت دایمی دریافت نخواهد شد.
اصل ۱۵ـ افرادی که به موجب احکام اصولنامه هذا تابعیت افغانی را تحصیل کرده و یا می‌نمایند از حقوق تبعه افغانی حق استفاده را دارند ولی بعد از اقامت ده سال در افغانستان و ابراز خدمات فوق العاده که از طرف کابینه دولت تصدیق و از حضور ملوکانه منظور شود به مناصب عالیه شامل شده می‌توانند.
فصل دوم
ترک تابعیت، سقوط تابعیت:
اصل ۱۶ـ تبعه افغان تابعیت افغانی را ترک کرده نمی‌توانند مگر در صورتی که به سن رشد تمام رسیده و مجلس عالی وزراء خروج تابعیت او را تصویب کرده و او تعهد کرده باشد که در مدت یک سال از تاریخ ترک تابعیت خود اموال غیر‌منقولی را که دارا می‌باشد یا بوراثت مستحق می‌شود بفروشد.
تبصره:
اطفال صغیر و کبیر این شخص افغان و تبعه افغان است و از تابعیت افغانی خارج نمی‌شوند تا مجلس عالی وزراء اجازه نداده باشد.
اصل ۱۷ـ تبعه افغانی اگر بلاشرایط اصل (16) تابعیت دولت خارج را تحصیل کرده باشد از تابعیت افغانی خارج شناخته نمی‌شود مگر از همه گونه مشاغل دولتی حکومت افغانی محروم شناخته خواهد شد.
اصل ۱۸ـ اگر حکومت افغانستان بخواهد ممکن است که عندالایجاب و لزوم قطعی در باب سقوط تابعیت بعضی اشخاص در موارد ذیل احکام صادر فرماید:
الف: افرادیکه در خدمات عسکری و ملکی دول خارجه خدمت می‌نمایند.
ب: افرادیکه خدمت اجتماعی و اشتراک منافع مالی خود را در افغانستان اجراء نمی‌نمایند.
ج: افرادیکه در مملکت خارجه اقامت دارند هرگاه معلوم شود که با حکومت افغانستان حس ارتباط و علاقه و با سفارت و قونسل خانه های افغانی قصدا مراوده ندارند.
د: افرادیکه مرتکب خیانت ملی شده از مملکت افغانستان فرار می‌نمایند.
ه: افرادیکه ضد منافع عمومی و خصوصی ملی افغانی نشریات و پروپاگند می‌نمایند.
اصل ۱۹ـ افرادیکه مستدعی تابعیت افغانی می‌باشند اگر پس از تاریخ صدور سند تابعیت تا مدت پنج سال معلوم شود که در خارج مرتکب جنحه مهم و جنایات بوده و یا در مدت اقامت مرور زمان حسب احکام اصل (9) مرتکب جنحه مهم و جنایت شده باشد حکم خروج تابعیت وی صادر خواهد شد.
فصل سوم: ملاحظات اداری
اصل ۲۰ـ کلیه امور تصدیق و قبول تابعیت و اجازه خروج و سقوط تابعیت منوط به تصویب و تصمیم مجلس عالی وزراء می‌باشد.
تبصره:
در وزارت خارجه وقتا فوقتا از هیأت اداری وزارت خارجه کمیسیونی تشکیل و از طرف آن‌ها در باب عموم درخواست‌ها و موجبات و استحصال و ترک و سقوط تابعیت تحقيقات و تطبیقات اصولی به عمل خواهد آمد و بعد برای اتخاذ تصمیم به مجلس عالی وزراء تقدیم خواهد شد.
اصل۲۱ـ تمام مراحل اولیه تابعیت قرار تصریح اصل (20) به توسط وزارت خارجه تکمیل می‌شود، ولیک برای تطبیق احکامات اصولنامه هذا در داخل مملکت، وزارات داخله مکلف است.
اصل ۲۲ـ احکام مواد راجعه اصول تابعیت که قبل از این اصولنامه مرعی بوده است بعد از نشر اصولنامه هذا ملغی شمرده می‌شود.
اصل ۲۳ـ اصولنامه هذا از تاریخ نشر مرعی الاجرا است و ادخال اصولنامه هذا در جمله اصولنامه‌های دولت امر، و به اجرای مواد آن اراده می‌نماییم. مورخه 16 عقرب 1315.
به نقل از اصولنامه تابعیت افغانستان
تاریخ طبع: جدی 1349