سفیرکبیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران ضمن گفت‌و‌گویی تفصیلی به سوالاتی در ارتباط با آخرین وضعیت پناهندگان(اتباع مجاز) و اتباع غیرمجاز افغان در ایران، ازدواج زنان ایرانی با پناهندگان و اتباع غیرمجاز افغان و بالعکس، معضل اشتغال کارگران افغان و بیمه‌های درمان و بازنشستگی آنها و نیز میزان تولید مواد مخدر در افغانستان و قاچاق آن به ایران پاسخ داد.
دکتر نصیر احمد نور در گفتوگو با خبرنگار «شهری» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در ارتباط با آخرین وضعیت پناهندگان و اتباع غیرمجاز افغان در ایران با اشاره به اینکه آمار دقیقی در این رابطه وجود ندارد، اظهار کرد: در مجموع سه میلیون نفر از افغان‌ها به صورت قانونی و غیرمجاز در کشور ایران حضور دارند که از این تعداد 840 هزار نفر آنها پناهنده بوده و دارای کارت آمایش ثبت شده در کمیساریا هستند و 400 تا 500 هزار نفر از این تعداد نیز دارای پاسپورت می‌باشند، بنابراین به طور کلی می‌توان عنوان کرد که حدود 1.5 نفر از اتباع افغان در ایران حضورشان مجاز بوده و حضور مابقی آنها در ایران غیرمجاز است.
سفیرکبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه تصور می‌شد پس از گفتگوهای طولانی بین دو دولت برای حدود 1.5 میلیون نفری که به صورت غیرقانونی در ایران اقامت دارند از جانب افغانستان پاسپورت و از جانب ایران ویزاهای موقت صادر شود، گفت: این موضوع آنگونه که تصور می‌شد به میزان 1.5 میلیون نفر نرسید بلکه تنها در این طرح حدود 400 تا 500 نفر که شامل خانوارها و مجردین بودند دارای پاسپورت و ویزای موقت شدند.
احمدنور با اشاره به طرح ساماندهی اتباع افغانستان در ایران، بیان کرد: در این طرح که با همکاری قابل تقدیر و ستایش کشور برادر و همسایه ایران و به ویژه اداره اتباع و مهاجرین خارجی در وزارت کشور و نیز شهرداری‌ها و کلانتری‌ها انجام شد، این فرصت را یافتیم که برخی مراکز را در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم از شهروندان افغان خود پذیرایی کنیم. در پاکدشت، اسلامشهر، شیراز، اصفهان و قم دارای مراکزی بودیم تا از طریق آنها پذیرای ده‌ها هزار نفر از شهروندان خود باشیم و گذرنامه‌هایشان را تمدید کنیم. خوشبختانه جمع بزرگی از مهاجرین گذرنامه‌هایشان تمدید شد و تعدادی نیز که به هر دلیل نتوانستند از این فرصت دو ماهه استفاده کنند، هم اکنون در سفارتخانه افغانستان در ایران در حال پذیرش آنها هستیم.
نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به گروه دیگری که دارای کارت آمایش بوده و در زمان مناسب نتوانسته‌اند برای تمدید کارت‌های اقامت خود اقدام کنند، افزود: این گروه کسانی هستند که نتوانسته‌اند در طرح ساماندهی اتباع افغان ثبت نام کنند و یا نتوانسته‌اند ویزای موقت خود را دریافت کنند، بنابراین به طور کلی تمامی این افراد می‌توانند به منظور رفع مسائل مرتبط با اقامت خود در ایران به سفارت خانه افغانستان در جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنند.
آمار افغان ها در ایران به هیچ وجه رقم ثابتی نیست
احمدنور علت نبود آمار دقیق در ارتباط با تعداد و شرایط مهاجرین غیرقانونی افغان، اظهار کرد: به طور طبیعی با توجه به مشکلاتی که در افغانستان وجود دارد رفت و آمدها از این کشور به سمت ایران چه به صورت قانونی و چه به صورت غیرقانونی ادامه دارد و حتی اگر در این رابطه ارقامی نیز تهیه شود، آمار متحرک است و به هیچ وجه رقم ثابتی نیست و در این رابطه که چه تعداد از اتباع غیرمجاز افغان در ایران مرد، زن و یا کودک هستند نیز آمار دقیقی وجود ندارد.
دولت ایران هرگز نگفته است که مهاجرین افغان را اخراج می‌کند
سفیر کبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در ادامه این گفتوگو و در پاسخ به این که برخی طرح‌های دولت ایران در ارتباط با خروج اتباع افغان به دلیل روابط دو کشور و همسایگی آنها نیمه کاره مانده است، بنابراین دولت افغانستان چه برنامه‌ای برای تکمیل این طرح‌های نیمه کاره دارد؟ گفت: اولا از جمهوری اسلامی ایران در این زمینه سپاسگذاریم، چرا که آنها هرگز نگفتند مهاجرین افغان را اخراج می‌کنند، بلکه همواره عنوان کردند که خواستار حضور و تردد قانونمند افغان‌ها در ایران هستند.
وی ادامه داد: ما نیز در این راستا کاملا آماده همکاری هستیم و به مسئله حضور و تردد قانونی افغان‌ها در ایران تاکید داریم و بیش از هر چیزی از این موضوع خوشحال می‌شویم که مهاجرین ما همین امروز به کشور خود بازگردند، چرا که بخش عمده‌ای از آسیب‌پذیری امنیت افغانستان به دلیل مهاجرت تعداد زیادی از مردم ما به بیرون از افغانستان است.
احمد نور با بیان اینکه متاسفانه شرایط حاکم در افغانستان زاده و نشات گرفته خود این کشور نیست، تصریح کرد: تمامی انتحارها و انفجارهایی که در افغانستان می‌بینید در این کشور اساس ندارد و همه آنها از بیرون پرورش یافته، آموزش دیده و پناهنگاه امن دارند و پس از آن به افغانستان اعزام می‌شوند.
جلوی اعزام عوامل انتحاری و انفجاری به افغانستان گرفته شود
نماینده فوق‌العاده کشور افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با راهکاریی که باید اندیشیده شود تا هرچه سریعتر مهاجران افغان به کشورشان بازگردند عنوان کرد: اگر کشورهای همسایه و جامعه بین‌الملل خواهان بازگشت هرچه سریعتر مهاجران افغان به کشورشان هستند باید از نفوذ و روابط خود در سطوح چند جانبه و بین المللی استفاده کرده و جلوی اعزام انتحاری و انفجاری به کشور افغانستان را گرفته و با ناامنی‌ها در این کشور مقابله کنند. بنابراین تنها در این صورت است که خود مردم افغانستان مایلند دوان دوان به کشورشان بازگردند.
وی با اشاره به اینکه کشور افغانستان هیچگونه کمبودی ندارد و خداوند هرآنچه باید در سطح و زیرزمین به این کشور ارائه کرده است، اظهار کرد: در افغانستان هیچ‌کس احساس محرومیت نمی‌کند. در انتخابات اخیر نیز شاهد بودیم که چگونه مردم مشارکتشان را انجام دادند و در ارتباط با نهادها و قوانین در کشور افغانستان مشکلی وجود ندارد، بنابراین چه نیازی است که یک گروه دست به سلاح برده و ایجاد ناامنی کند.
احمدنور در پاسخ به پرسش دیگری در ارتباط با برنامه دولت افغانستان، ایران و نیز سازمان ملل متحد به منظور شناسایی مهاجرین غیرقانونی افغانستان در ایران، گفت: در حال رایزنی در این زمینه هستیم، بخشی ازکسانی که سند شناسایی نداشتند دارای سند شدند و در سفر آقای روحانی رئیس جمهور ایران به افغانستان و ملاقاتش با آقای کرزای – رئیس جمهور افغانستان بر قانونمند شدن تردد افغان‌ها در ایران تاکید شد و ما نیز در این راستا آمادگی کامل داریم تا همکاری‌های لازم را انجام دهیم.
نماینده فوق العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در مورد مشکلات شناسایی اتباع غیرقانونی افغان در ایران، اظهار کرد: ایران کشوری پهناور است و افغان‌ها به ناگزیر به ایران آمده و در گوشه‌ای افتاده و مشغول کار هستند، برخی از آنها اطلاعات لازم را به منظور چگونگی معرفی خود به نهادهای مرجع ندارند و نتوانسته‌اند خود را به سفارتخانه افغانستان معرفی کنند.
وی ادامه داد: حتی برخی نیز از تمدید کارت آمایش خود بی‌اطلاع مانده‌اند که این موضوع یا ناشی از عدم اطلاع خود این افراد است یا کارفرمایانشان زمینه لازم را فراهم نکرده‌اند.
به گفته سفیر کبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران برخی از این افراد که حضورشان در ایران قانونمند است و به دلیل عدم تمدید کارت آمایش حضورشان غیرقانونی می‌شود که این امر ناشی از بی‌اطلاعی آنهاست و این موضوع از عواملی نیست که تعمدی باشد. علاوه بر این ممکن است در یک مقطع زمانی توان مالی پرداخت اسناد شناسایی توسط این افراد وجود نداشته باشد و به همین دلیل این افراد از مراجعه به منظور شناسایی خود سرباز می‌زنند.
شلوغ‌ترین سفارتخانه در تهران هستیم
وی اضافه کرد: سفارت افغانستان آمادگی دارد که در هر زمانی به منظور حضور قانونی مهاجرانش اقدام کند، همانطور که امروزه شاهد هستیم شلوغ‌ترین سفارتخانه در تهران سفارت افغانستان است و روزانه صدها نفر با مراجعه به این سفارتخانه صاحب پاسپورت و اسناد شناسایی می‌شوند.
سفیرکبیر و نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در ادامه این گفتوگو با ایسنا، در پاسخ به این پرسش که آمار ازدواج زنان ایرانی با پناهندگان و اتباع غیرمجاز افغان به چه میزان است؟ بیان کرد: آمار دقیقی در این ارتباط وجود ندارد اما بر اساس تخمین‌ها، شنیده می‌شود که حدود 30 هزار نفر از زنان ایرانی با مردان افغان یا بالعکس ازدواج کرده‌اند.
به گفته احمدنور غالب این ازدواج‌ها، ازدواج زنان ایرانی با مردان افغان است و تعدادی از ازدواج‌ها نیز مربوط به مردان ایرانی با زنان افغان است، که گروه دوم تعدادشان بسیار کم است. در عین حال در مورد کودکان حاصل از این ازدواج‌ها نیز آمار دقیقی وجود ندارد، اما به طور متوسط هر کدام از این ازدواج‌ها با تولد دو تا سه کودک همراه است.
احمدنور، ادامه داد: موفق یا ناموفق بودن ازدواج‌ها به اینکه یکی از طرفین افغانی است، برنمی‌گردد. چرا که به این منظور می‌توان به ارقام طلاق در داخل ایران دقت کرد. ممکن است یک زوج که یکی از آنها ایرانی و دیگری افغان باشد و زندگی موفق‌تری نسبت به زوجینی داشته باشند که هر دوی آنها ایرانی یا افغانی است.
قانونی شدن تردد افغان‌ها شرایط ازدواج زنان ایرانی با مردان افغان را بهتر می‌کند
سفیرکبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه حضور و تردد قانونی افغان‌ها تاثیر مثبتی بر روی مسئله ازدواج ایرانی‌ها با اتباع افغان خواهد گذاشت، اظهار کرد: چنانچه حضور و تردد افغان‌ها به ایران قانونمند شود، این اتفاق روی ازدواج ایرانی‌ها و افغان‌ها نیز تاثیر مثبت خواهد داشت.وی در مورد طرح‌ها و برنامه‌های در نظر گرفته شده به منظور ساماندهی ازدواج زنان ایرانی با اتباع افغان با توجه به اینکه امکان ثبت رسمی ازدواج اتباع غیرقانونی افغان با ایرانی‌ها در دفاتر ثبت اسناد وجود ندارد، عنوان کرد: زمانی که بتوانیم مشکل حضور قانونمند اتباع افغانستان را در ایران حل کنیم در راستای حل این مسئله گام برداشته‌ایم.
احمدنور با بیان اینکه در هر حالت ازدواج ایرانی‌ها با افغان‌ها از نقطه نظر شرعی مانعی ندارد، گفت: پس از خواست بین دو مسلمان و اهل کتاب این مسئله از نظر شرعی مانعی ندارد اما امیدواریم راهی برای این موضوع اندیشیده شود چرا که حاصل این ازدواج اطفال معصوم و بی‌گناه هستند.
نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران، افزود: باید برای این گونه ازدواج‌ها چاره اندیشی شود و اگر ضعف در قوانین وجود دارد تعدیل گردد چرا که قوانین ساخته دست بشر هستند و قابلیت تغییر دارند.
وی در ادامه این گفتوگو در پاسخ به آخرین وضعیت بیمه کارگران افغان و نحوه برخورد کارفرمایان با این افراد، خاطرنشان کرد:متاسفانه حضور غیرقانونی اتباع افغان در ایران تبعات منفی زیادی با خود به همراه دارد، زمانی که حق کارگران تضییع شود آنها نمی‌توانند به دلیل حضور غیرقانونی خود برای شکایت و گرفتن حق‌شان اقدام کنند.
کارگران افغان به امانت، صداقت، سخت‌کوشی و زحمت‌کش بودن زبانزدند
احمدنور، افزود: زمانی که حضور این افراد قانونی باشد به نفع خود آنهاست، چرا که کارگران افغان نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها از شهرت بسیار خوبی برخوردارند و امانت، صداقت، سخت کوشی و زحمت‌کش بودن آنها زبانزد است حتی اگر جرم و جنایتی نیز اتفاق می‌افتد این موضوع به صورت فردی است و آمار آن بسیار بسیار پایین است.
سفیرکبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به پرسش دیگری در ارتباط با آخرین وضعیت قاچاق مواد مخدر از افغانستان به ایران و میزان تولیدات مواد مخدر در کشور افغانستان، اظهار کرد: بر اساس آمار سازمان‌های مربوطه بین‌المللی در سال جاری در کشور افغانستان 8000 تن مواد مخدر کشت شده و این اتفاق در مناطقی افتاده است که ناامن بوده و تحت کنترل دولت افغانستان نیستند.
احمدنور مشکل موادمخدر را مشکل کل منطقه و جهان دانست و خاطرنشان کرد: تنها راه کار مقابله با این موضوع همکاری در سطح منطقه، همکاری‌های چند جانبه و همکاری در سطح بین‌الملل است.
وی با بیان اینکه افغانستان قبل از اینکه دچار مصیبت و اشغال شود حتی یک معتاد هم نداشت، گفت: کشور ما قبل از اینکه دچار مصیبت و اشغال شود حتی یک معتاد به مواد مخدر نداشت و کشت خشخاش هم تنها در گوشه‌های دوردستی از استان بدخشان در این کشور اتفاق می‌افتاد که آن هم به دلیل استفاده‌های دارویی بود.
نماینده فوق‌العاده افغانستان در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه پدیده مواد مخدر در این کشور از پیامدهای منفی اشغال است، گفت: از هر طرف هر کسی که می‌خواهد به کشور ما می‌آید و در آنجا مافیایی دست به کار می‌شود که کل سود این مسئله را به جیب می‌زند و بدنامی آن برای مردم افغانستان باقی می‌ماند.
به گفته وی افغانستان هم اکنون بیش از یک میلیون معتاد دارد.
احمدنور با تاکید بر اینکه برخورد با مسئله مواد مخدر و قاچاق آن از توان افغانستان به دور است، یادآور شد: ما در حد توان خود فعالیت‌هایمان را به منظور مقابله با این مسئله انجام می‌دهیم. مراجع مختلف امنیتی‌مان در حال پیگیری مسائل مرتبط با این موضوع هستند، قوانین اجرایی نیز در این زمینه داریم تا هر کس به دلیل ارتباط با مواد مخدر بازداشت شد، مورد عفو قرار نگیرد.
وی با بیان اینکه مادامی که مواد مخدر بازار دارد و این بازار سودآور است، معضل مواد مخدر و قاچاق آن ادامه خواهد داشت، عنوان کرد: ما به دلیل شرایط حاضر توانایی آن را نداریم که به تنهایی با مسئله مواد مخدر مقابله کنیم و تنها این موضوع با همکاری منطقه‌ای، همکاری کشورهای مسیر، کشورهای مقصد و کنترل بازار مصرف صورت می‌گیرد.
سفیرکبیر افغانستان در جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه مافیای مواد مخدر در تمامی قاره‌ها و کشورها نفوذ دارد، اظهار کرد: متاسفانه به تازگی کارخانجات ساخت هروئین هم به کشور افغانستان آمده است اما باید بدانیم که برای تولید هروئین به مواد پیش ساخت نیاز داریم که طبیعتا این مواد اولیه در افغانستان تولید نمی‌شود.
احمدنور، ادامه داد: این مواد پیش ساخت از کشورهای اروپایی، آمریکایی و کشورهای متعدد دیگر به افغانستان می‌آید و جلوگیری از این رخداد به تنهایی از توان دولت افغانستان خارج است و معضلی نیست که به تنهایی قابل حل باشد.